Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΝΑΝΟΥΡΗ
Σπουδαίο μνημείο της αρχιτεκτονικής του μεσοπολέμου, κολαστήριο στα χρόνια της δικτατορίας, γραφεία του ΚΚΕ το '80, έδρα του υπουργείου Πολιτισμού από το 1993: Το κτίριο της οδού Μπουμπουλίνας 20-22, έξω απ' το οποίο πυροβολήθηκε ο αστυνομικός, Δ. Μαντζούνης, θα 'λεγε κανείς ότι διατρέχει τη νεότερη ιστορία μας και συνδέεται με πολλές μελανές της σελίδες.
Κατά την περίοδο της δικτατορίας, στην «ταράτσα» της οδού Μπουμπουλίνας 18, βασανίστηκαν πολλοί αγωνιστές. Ηταν έδρα της υποδιεύθυνσης Ασφαλείας Αθηνών.
* Χτίζεται το 1932 σε σχέδια του αρχιτέκτονα, Κυπριανού Μπίρη, μετέπειτα καθηγητή στο ΕΜΠ. Το πενταώροφο κτίριο θεωρείται υπόδειγμα «πρώιμου μοντερνισμού», με δύο στοές και τρία εσωτερικά αίθρια για τον επαρκή φωτισμό και αερισμό των 46 διαμερισμάτων του. Καταλαμβάνει το τετράγωνο μεταξύ των οδών Μπουμπουλίνας, Κουντουριώτη και Ζαΐμη.
«Είναι από τα πρώτα κτίσματα της Αθήνας με "έρκερ" όγκους, με γραμμικά παράθυρα, που εξέχουν από την πρόσοψη και όταν ανοίγουν σου δίνουν την αίσθηση ότι βρίσκεσαι σε μπαλκόνι», εξηγεί ο γιος του εμπνευστή του κτιρίου, Τ. Μπίρης, αρχιτέκτονας και καθηγητής του ΕΜΠ και ο ίδιος. «Είναι ακόμη από τις πρώτες πειραματικές λύσεις της καθ' ύψος συλλογικής κατοίκησης. Με τη διαφορά ότι οι πρωτοπόροι της ιδέας της πολυκατοικίας οραματίζονταν περιορισμένα ύψη και σχεδιασμό, με σκοπό την κάλυψη των στεγαστικών αναγκών και όχι το κέρδος».
* Ο πρώτος του ιδιοκτήτης, ο γιατρός Κ. Λογοθετόπουλος, συνδέει το όνομά του με τις δωσιλογικές κατοχικές κυβερνήσεις, καθώς σπούδασε μαιευτική στο Μόναχο και λίγο πριν από τον πόλεμο βρέθηκε να διευθύνει το μαιευτήριο «Αλεξάνδρα» ως πρύτανης του πανεπιστημίου Αθηνών.
Παντρεμένος με την ανιψιά του στρατάρχη Λιστ, επικεφαλής των δυνάμεων της Βέρμαχτ που επιτίθενται στη χώρα μας, χρηματίζει υπουργός Παιδείας και Υγείας στην κυβέρνηση Τσολάκογλου και πρωθυπουργός από τις 2 Δεκεμβρίου 1942 έως τις 7 Απριλίου 1943. Εμπνευστής της επιστράτευσης του '43, που αποτρέπεται από τις κινητοποιήσεις του ΕΑΜ και του ΚΚΕ, το 1944 δραπετεύει στη Γερμανία, ακολουθώντας τα ναζιστικά στρατεύματα. Καταδικάζεται ερήμην σε ισόβια το 1945, εκδίδεται στην Ελλάδα το 1946 και μένει στη φυλακή έως το 1951. Πεθαίνει το 1961 σε πλήρη απαξίωση.
1950-1985: Το κτίριο της οδού Μπουμπουλίνας το στεγάζει την διαβόητη ΚΥΠ. Τραγική ειρωνεία: Τα σχέδια για κυνηγητό των μελών του ΚΚΕ προετοιμάζονταν εδώ!
* Τη δεκαετία του '50 στο κτίριο στεγάζεται η διαβόητη ΚΥΠ. Σε κάποιο απ' τα γραφεία του εξυφαίνεται, πιθανότατα, η σκευωρία κατά του Νίκου Μπελογιάννη, αλλά και η δολοφονία του άλλοτε μαθητή του ιδιοκτήτη: του ΕΔΑΐτη γιατρού Γρηγόρη Λαμπράκη.
* Την περίοδο της δικτατορίας η γειτονιά ανατριχιάζει από τις οιμωγές των αντιστασιακών που κρατούνται στη Μπουμπουλίνας 18, έδρα της υποδιεύθυνσης Ασφαλείας και άντρο του Μάλλιου, του Μπάμπαλη, του Λάμπρου.
Στην αιματοβαμμένη «ταράτσα» εκατοντάδες αγωνιστές υπομένουν φρικτά βασανιστήρια. Ανάμεσά τους, ο Ανδρέας Λεντάκης και ο Μίκης Θεοδωράκης, που επινοούν έναν κώδικα επικοινωνίας με χτυπήματα στον τοίχο. Τα «τραγούδια του Αντρέα» τα περιγράφουν γλαφυρά: «Χτυπούν το βράδυ στην ταράτσα τον Αντρέα, μετρώ τους χτύπους τον πόνο μετρώ. Πίσω απ' τον τοίχο πάλι θα 'μαστε παρέα. Τακ-τακ εσύ, τακ-τακ εγώ».
1985-1993: Στα μέσα της δεκαετίας του '80 το ΚΚΕ αναζητεί ένα κτίριο για να στεγάσει την Κ.Ο. Αθήνας. Η πενταώροφη πολυκατοικία του Μπίρη δίδεται αντιπαροχή. Το ΚΚΕ το αγοράζει περίπου 100 εκατ. δρχ.
* Η «εκδίκηση της ιστορίας» έρχεται στα μέσα του '80, οπότε το ΚΚΕ αναζητεί κτίριο για να στεγάσει την Κομματική Οργάνωση Αθήνας. Η ΚΥΠ έχει μετακομίσει στην οδό Κατεχάκη και η πολυκατοικία μοιάζει ερείπιο. Οι τότε ιδιοκτήτες της τη βγάζουν κυριολεκτικά στο σφυρί. Η ταμπέλα «δίδεται αντιπαροχή» επιβεβαιώνει του λόγου το αληθές. «Αγοράσαμε το κτίριο περίπου 100 εκατ. δρχ. και ξοδέψαμε άλλα 200 εκατ. για την ανακαίνισή του», θυμάται ο γραμματέας της Κ.Ε. του ΣΥΝ, Ν. Χουντής, τότε γραμματέας της ΚΟΑ του ΚΚΕ.
Την ανακαίνιση εκείνη επιβλέπει ο πολιτικός μηχανικός, Δημ. Σκαμπάς, μέλος του κόμματος και πρώην δήμαρχος Χαϊδαρίου. 1993-2009: Σήμερα στεγάζει τις κεντρικές υπηρεσίες του υπουργείου Πολιτισμού. Αγοράστηκε το 1993 (επί πρωθυπουργίας Κ. Μητσοτάκη) από το ΚΚΕ, έναντι 1,17 δισ. δραχμών.
* Το 1992, με πρωθυπουργό τον Κ. Μητσοτάκη, η Ντόρα Μπακογιάννη προτείνει στο ΚΚΕ να πουλήσει το κτίσμα στο υπουργείο Πολιτισμού, προκειμένου να στεγαστούν εκεί οι κεντρικές του υπηρεσίες. Η συμφωνία κλείνει γρήγορα, με τίμημα το οποίο αλλεπάλληλα δημοσιεύματα της εποχής θεωρούν σκανδαλώδες. Πάντως στην επιτροπή της Βουλής που εγκρίνει τους ισολογισμούς των κομμάτων για τα έξοδα των εκλογών του 1993, το ΚΚΕ αναφέρει ότι εισέπραξε από την πώληση του κτιρίου 1,17 δισ. δρχ.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ 13/01/2009
/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου